Data geeft richting in het zoeken naar oplossingen

Datacoalitie Rijnmond heeft een Wijkscan ontwikkeld die huisartsen, wijkcoördinatoren, beleidsmakers en anderen waardevolle inzichten biedt om de zorg te verbeteren. Deze Wijkscan integreert demografische data met gezondheidsinformatie van inwoners. Gert-Jan Bleeker, wijkcoördinator bij Rijnmond Dokters in Barendrecht en Albrandswaard, was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de Wijkscan en behoort tot de eerste gebruikers. We spraken met hem over zijn ervaringen.

Spelen data een grote rol in jouw werk?
“Op het moment dat huisartsen een beroep doen op een wijkcoördinator, dan maken we een wijkscan met data; hoe ziet de wijk eruit, waar bestaat de populatie uit, in welke mate speelt eenzaamheid in deze wijk? De gegevens in zo’n wijkscan haal ik uit bijvoorbeeld data van het CBS en van de GGD. Huisartsen zijn blij met zo’n basis, je kunt immers van hen niet verwachten dat zij op vrijdagmiddag hun HIS afspitten om de populatie in kaart te brengen. Soms zijn ze verrast over bepaalde demografische eigenschappen van de wijk. Dat is deels te verklaren omdat zij de patiënten in de praktijk zien en de cijfers gaan over drie tot vierduizend mensen uit de wijk. We zouden meer kunnen doen met data, bijvoorbeeld als basis voor de speerpunten in het wijkplan.”

Hoe ga jij de nieuwe Wijkscan van Datacoalitie Rijnmond gebruiken?
“Ik zie verschillende mogelijkheden. Je kunt uit de Wijkscan enorm veel informatie halen om mee te nemen naar bijvoorbeeld overlegtafels van gemeenten. Dan is het heel nuttig om precies te weten hoe het met bepaalde zaken staat als je daarover gaat brainstormen. Vaak heb je wel een idee of onderbuikgevoel van hoe iets is in een wijk of gebied, maar nu kun je het staven aan de hand van data. Dat helpt om problemen af te pellen. Als grote domeinen samenkomen, zoals wonen, welzijn en zorg, dan probeer je het terug te brengen naar ‘wat zien we, kunnen we daar iets mee en zo ja, wat gaan we dan doen?’. Data geeft richting in waar je het moet zoeken.”

Het werk van de wijkcoördinator
Gert-Jan: “Mijn werk bestaat uit het samenwerken in de wijk waarbij ik de huisartsen vertegenwoordig. Zij zijn vaak overvraagd en ik ontlast de huisarts door de samenwerking in de gemeente in beeld te hebben zodat de huisartsen hun regie- en verwijsfunctie goed kunnen uitvoeren. Daarbij werk ik wijkgericht op basis van een speerpuntenlijst van de huisartsen en los ik op waar zij in de praktijk tegenaan lopen bij samenwerkingen. Neem als voorbeeld eenzame ouderen. Er komen veel oudere mensen bij de huisarts die aangeven eenzaam te zijn. Er zijn dan tal van initiatieven die ik in kaart heb gebracht, zodat de huisarts opties heeft om de patiënt naar door te sturen. Ook vertegenwoordig ik de huisartsen wel eens bij de gemeente als nodig. Want het is voor huisartsen uiteraard niet mogelijk om bij een gemeenteraad aan te sluiten van 10.00-11.00 uur.”

De rol van de wijkcoördinator is uniek voor de regio Rijnmond.

Waarop richt je je bij het gebruik van het datadashboard?
“Simpel: helpen de inzichten uit het dashboard mij met inzicht in vraagstukken die ik mijn wijk spelen. Dat is voor elke wijkcoördinator verschillend. Zo speelt armoede in Charlois een rol, maar in Barendrecht weer niet. Als je in het dashboard antwoorden vindt, dan ga je het meer en meer gebruiken. Die antwoorden zitten vaak niet in één databron, het wordt pas extra waardevol als je meerdere databronnen kunt combineren. Daarom is het belangrijk dat meer huisartsen aansluiten en we ook de gegevens uit de HIS’sen kunnen relateren aan cijfers van bijvoorbeeld een gezondheidsmonitor. Het is mijn overtuiging dat door dataverrijking meer inzicht ontstaat en dat leidt uiteindelijk tot betere keuzes en betere zorg.”

Werken met data kan soms ook complex zijn. Merk je dat in de praktijk?
“Ja, sommige mensen hebben een zekere weerstand tegen data. Dit komt vaak voort uit angst, omdat onbekend onbemind maakt. Privacy is daarbij vaak een belangrijke zorg. Je ziet dit bijvoorbeeld wanneer een patiënt meerdere behandelaars heeft; het kan dan lastig zijn voor twee professionals om informatie met elkaar te delen omdat de AVG dit niet zomaar toestaat. Die angst voor data is er langzaam ingeslopen. Dat is echt jammer, want ik zie er zoveel meerwaarde in. Als ambassadeur van de Wijkscan zal ik de komende tijd mijn collega’s actief aanmoedigen om deze tool te betrekken bij het werk. Daarnaast blijf ik meedenken over mogelijkheden om de Wijkscan verder te verbeteren.”